Historia intellectualis

1. Auctores
...

2. Bibliotheca: manuscripta
a. tituli omnium operum
- Breviarium (1470)
- Breviarium (s. XVI)
- Bulla1Thomas a Kempis ..., f. 234r
- Calendaria → Breviarium (1470), f.1r-7r.
- Calendarium → Breviarium (s. XVI), f. 1r-12v
- Calendarium2Psalterium (s. XIV), f. 2r-7r
- Cantica → Psalterium (s. XIV), f. 169r-185v
- Cantica ferialia → Breviarium (1470), f. 72r-77r
- Cantica propria → Breviarium (1470), f. 77r-88r
- Chronica Domus Capellae ... in Herne3
- Commune sanctorum → Breviarium (1470), f. 91v-95v
- Commune sanctorum cum suffragiis → Breviarium (s. XVI), f. 285r-303r
- Compendium de vita spirituali4Henricus de Langenstein ..., f 23v-30v
- Computus → Martyrologium Usuardi, f. 100v-101r
- Contra detractores et oblocutores ordinis Carthusiensis5Thomas a Kempis ..., f. 198r ...
- De calculo seu de perfectione filiorum Dei6Henricus de Langenstein ..., f. 42r-59r
- De ornatu spiritualium nuptiarum7Henricus de Langenstein ..., f. 59r-159r
- De regimine propriae personae8Henricus de Langenstein ..., f. 21r-23r
- Epistola ad quemdam a ministerio absolutum de recommendatione solitudinis et silentii9Thomas a Kempis ..., f. 33v ...
- Epistola ad quemdam cellerarium de instituto Marthe et cujuslibet fidelis dispensatoris10Thomas a Kempis ..., f. 1r ...
- Epistola ad Theobaldum regem Navarre super sompnio Pharaonis ...11Historia Josephi Patriarchae, f. 1r-54r
- Epistola de caritate12Henricus de Langenstein ..., f. 186r-190v
- Epistola de obligationibus religiosorum13Thomas a Kempis ..., f. 225r-233r
- Epistola prima ad fratrem Bartholomaeum Carthusiensem14Henricus de Langenstein ..., f. 160r-165v
- Epistola responsalis super epistolam prescriptam cancellarii15Henricus de Langenstein ..., f. 166r-185v
- Epistola Usuardi ad Karolum → Martyrologium Usuardi, f 1r-3v
- Epistolae sancti Pauli16Martyrologium Usuardi, f. 103r-165r
- Excerptum ex Manipulo florum17Thomas a Kempis ..., f. 80r ...
- Expositiones in omnes Beati Pauli Epistolas18
- Gesta beati Johannis evangeliste ab ascensione Domini usque ad ejus sacram dormitionem19Thomas a Kempis ..., f. 235r
- Henricus de Langenstein ...
- [Historia brevis Ordinis Cartusiensis, suorum sanctorum et hominum illustrium] → Thomas a Kempis ..., f. 200r ...
- Historia Josephi Patriarchae
- Horae de domina nostra secundum usum carthusiensem [cum missa sanctae virginis secundum proprium temporum] → Breviarium (s. XVI), f. 319r-360r
- Hymnarium → Breviarium (s. XVI), f. 303r-318v
- Hystoria Joseph ultra ea que in biblia continentur, translata de hebreo in latinum20Historia Josephi Patriarchae, f. 54v-110v
- Legenda sancti Hugonis Lincolniensis episcopi et confessoris Ordinis Cartusiani
- Liber miraculorum Beatae Virginis Mariae
- Liber precum (ante 1470)
- Litaniae sanctorum → Psalterium (s. XIV), f.185v-190
- Martyrologium Usuardi per anni circulum [recensio Heriniensis]
- Missa Virginis → Breviarium (1470), f. 99r-101r
- Officium crucis → Breviarium (1470), f. 101r-101v
- Officium defunctorum → Breviarium (1470), f. 96r-98v
- Officium defunctorum → Breviarium (s. XVI), f. 371r-390r
- Oratio ad sanctum Brunonem → Breviarium (s. XVI), f. 391r
- Proprium sanctorum (Andreas - Saturninus) → Breviarium (s. XVI), f. 228r-285r
- Proprium sanctorum (Martinus episcopus - Saturninus martyr) → Breviarium (1470), f. 89r-89v
- Proprium temporum per totum annum → Breviarium (s. XVI), f. 14r-228r
- Psalmi poenitentiales et litaniae sanctorum → Breviarium (1470), f. 90r-91v
- Psalmi poenitentiales et litaniae sanctorum → Breviarium (s. XVI), f. 360v-370r
- Psalterium (s. XIV)
- Psalterium secundum ordinem Carthusiensem (met antifonen) → Breviarium (1470), f. 9r-71v
- Rigma in laudes Beatae Virginis Mariae
- Regule ordinis Cartusiensis stabilitio puerilis21Thomas a Kempis ..., f. 206r ...
- Reliquiae Cartusiae Capellae → Martyrologium Usuardi, f. 221v
- Sententiae Sexti Pytagorici22) → Martyrologium Usuardi, f. 101v-102v
- Sermo (inc. Considerate lilia agri ... Mathei VI°. Venerabiles fratres et patres in Christo karissimi)23Thomas a Kempis ..., f. 135r ...
- Sermo (inc. Nolite fieri imprudentes ... Veritatis indigator sempiternique luminis) → Thomas a Kempis ..., f. 143r ...
- Sermo de beato Johanne apostolo et evangelista (inc. Gaudeamus, fratres karissimi, copiosum vestre fraternitatis adesse conventum)24Thomas a Kempis ..., f. 302v ...
- Sermo de beato Johanne apostolo et evangelista (inc. Hodie, dilectissmi, nobis leticie gaudia)25Thomas a Kempis ..., f. 295v ...
- Sermones26Thomas a Kempis ..., f. 151r ...
- Suffragia → Breviarium (1470), f. 88r-88v
- Super Cantica Canticorum27Thomas a Kempis ..., f. 57r ...
- Super librum Joannis de Rusbroc qui intitulatur Liber declarationis28Henricus de Langenstein ..., f. 23r
- Thomas a Kempis ...
- Tractatus de discretione spirituum29Henricus de Langenstein ..., f. 1r-20v
- Tractatus de quatuor instinctibus sive de discretione spirituum30Henricus de Langenstein ..., f. 31r-40r
...
b. opera monachorum de Herna
...
c. opera monachorum extra Hernam
...
d. opera monachorum non-cartusiensium
...
e. opera ex indicibus codicum manuscriptorum
...
f. opera e donationibus testamentisque
...

3. Bibliotheca: impressa
• Geilhoven, Arnoldus de Can. A., Gnotosolitos sive Speculum conscientiae
Brussel: Fratres Vitae Communis, 1476.V.25.

bibliopola antiquaria C. Van Loock, Brussel (1999)
auctionis officina The Romantic Agony, Brussel (2014)
origo Herne: kartuizers ("Cartusiae Capellae")
biblio - Cockx-Indestege Elly, 'The Gnotosolitos of Geilhoven published by the Brothers of the Common Life in Brussels in 1476. Observations on the surviving copies as evidence for their distribution', in: Martin Davies (ed.), Incunabula. Studies in fifteenth-century printed books presented to Lotte Hellinga, London 1999, 27-77, i.h.b. 69
- The Romantic Agony. Book & Print Auctions, Brussels 16 &17.05.2014. Catalogue 53, p. 261, nr. 1108 + afb.31
internexus GW 2512 / ISTC ia01063000 / USTC 435281
annotatio De veilingcatalogus interpreteert op basis van E. Cockx-Indestege de herkomstvermelding, die zich bevindt op het voorste schutblad en mogelijk van de 18e eeuw dateert, als de Brussels Charterhouse of Scheut. Ik betwijfel dit ten zeerste, want deze formulering, zoals ik ze al vele malen in oude documenten heb ontmoet, verwijst naar de Domus Capellae, d.i. Onze-Lieve-Vrouwe-Kapelle (1314-1783), de eerste kartuizerstichting in de Nederlanden. Het Brusselse kartuizerklooster, gesticht te Scheut bij Anderlecht in 1455 en overgeplaatst vanaf 1588 binnen Brussel tot zijn opheffing in 1783, wordt doorgaans de Domus beatae Mariae de Gratia genoemd, de kartuis van de Onze-Lieve-Vrouwe van Gratie. Niettemin kwamen beide stichtingen tot stand in de nabijheid van een bedevaartskapel gewijd aan Maria. Bijkomend, voornoemde druk wordt niet teruggevonden in de twee eind-18e-eeuwse boekenlijsten van de Brusselse kartuis, met name noch in de Cataloge der boecken versaemelt door den Seer Eerweerdighen Heere Luijckx, prior van het clooster der Chartreusen binnen Brussel anno 1778 (SA Brussel, 1354)32, noch in de boekenlijst opgemaakt op last van het Comité voor de Religiekas bij de afschaffing van het klooster door de Oostenrijkse administratie; de afschaffingslijst somt trouwens alleen 46 handschriften op.33 — © Frans Hendrickx.




  • 1. Calixtus II.
  • 2. Het toegevoegde Calendarium dateert uit de 15e eeuw.
  • 3. Arnoldus Beeltsens. O.Cart. & Joannes Ammonius O.Cart.
  • 4. David De Bode O.Cart. – Excerptum.
  • 5. Uittreksel uit verschillende werken, onder meer namelijk ook uit het traktaat van Jean Gerson onder deze titel bekend.
  • 6. Joannes Rusbrochius Can.A. – Latijnse vertaling van Ruusbroecs Vanden blinckenden steen door Gulielmus Jordaens Can.A.
  • 7. Joannes Rusbrochius Can.A. – Latijnse vertaling van Ruusbroecs Die cierheit der gheesteliker brulocht door Gulielmus Jordaens Can.A.
  • 8. Wenceslaus de Kaplice O.Paem. Ook toegeschreven aan de 14e- of 15e-eeuwe (?) minderbroeder Rogerius.
  • 9. Thomas a Kempis Can.A.
  • 10. Thomas a Kempis Can.A.
  • 11. Joannes episcopus Lemovicensis (Limoges).
  • 12. Toegevoegd aan Joannes van Schoonhovens Epistola responsalis. – Anoniem.
  • 13. Joannes Knibber O.Cart.
  • 14. Joannes Gerson.
  • 15. Joannes de Scoenhovia (Schoonhoven) Can.A.
  • 16. Met proloog van Hieronymus.
  • 17. Thomas de Hibernia (Ireland). – Abstinentia-Xristus (vocabularium)
  • 18. Bruno Cartusiensis.
  • 19. Prochorus.
  • 20. Alphonsus Boni Hominis O.P.
  • 21. Frater Gerardus O.Cart. “Moine de la Chartreuse de Herives (sic) juxta Angiam”. Opgedragen aan François, prior van de Grande Chartreuse. — Vertrekkend vanuit de vaststelling dat het handschrift tot stand kwam in de 15e eeuw biedt deze dedicatie wellicht een preciezere datering: de eerste François als prior van de Grande Chartreuse is François I Maresme, prior van 1437 tot aan zijn overlijden in 1463. Het handschrift kan bijgevolg zijn vervaardigd in deze periode. — © Frans Hendrickx.
  • 22. Excerptum.
  • 23. Kapittelpreek van een visitator behorend tot de Congregatie van Windesheim.
  • 24. Petrus Damianus.
  • 25. Petrus Damianus.
  • 26. Analoog aan voornoemde kapittelpreek. Sommige preken zijn dubbel aanwezig met autografe aantekeningen.
  • 27. Gregorius Magnus. – Excerptum.
  • 28. Anonieme uiteenzetting over begrippen uit het Boecsken der verclaringhe.
  • 29. Henricus de Langenstein (de Hassia Senior).
  • 30. Henricus de Frimaria O.E.S.A.
  • 31. Beschrijving met afbeelding: zie bijlage.
  • 32. De catalogus telt 1580 nummers, waarvan 18 manuscripten, 4 incunabelen en 12 postincunabelen ([Soenen 1972]1391).
  • 33. Liste des manuscrits trouvés au couvent supprimé des Chartreux à Bruxelles, in: ARA Brussel, Archieven van het Comité voor de Religiekas, doos 72, nr. 62, ed. J. Machiels, Inventarissen van kloosterbibliotheken door Jozef II afgeschaft aanwezig op het Algemeen Rijksarchief, dl. 2 [Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de Provinciën. Reprints, 169], Brussel 2000, 521-524 (anastatische herdruk). Zie ook Ch. Piot, 'Les manuscrits relatifs à l'histoire provenant des couvents supprimés par Joseph II', in: Bulletin de la Commission royale d'histoire, reeks IV:4 (1877), 173-210 (editie).